อุตตริมนุสสธรรม 

ของ 

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต)

โดย เทพ สุนทรศารทูล

คำนำ

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) มีประวัติชีวิตที่พิสดารโด่งดังมากที่สุด ท่านทำอะไรแปลกกว่าคนอื่น  ใครไม่รู้ว่านั่นคือ อุตตริมนุสสธรรม ของท่าน 

คำว่า "อุตตริมนุสสธรรม" แปลว่า "สิ่งที่เหนือคนธรรมดาสามัญชน"  ซึ่งมีอยู่ในพระอริยะที่บรรลุฌานสมาบัติจนได้มโนมยิทธิ (มีฤทธิ์ทางจิต) และอิทธิวิธี (แสดงฤทธิ์ได้ต่างๆ)

ประวัติชีวิตพิสดารของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ที่จะเขียนเล่าต่อไปนี้  คือ "อุตตริมนุสสธรรม" (สิ่งที่เหนือมนุษย์) ของท่าน  อย่าได้สงสัยแปลกใจ หรือมีวิจิกิจฉา (ยุ่งยากหัวใจ) อะไรเลย 

การแสดงอิทธิฤทธิ์ปาฎิหาริย์ เหนือมนุษย์  เรียกว่า อวดอุตตริมนุสสธรรม  พระพุทธเจ้าห้ามแสดงอวดแก่อนุปสัมปัน คือ คนที่ยังไม่ได้บวช และห้ามแสดงหลอกลวงในสิ่งที่ตนไม่มีจริง  ๒ อย่างนี้เท่านั้น ที่ห้ามแสดงนอกจากนี้ไม่ห้าม

        สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี)  วัดระฆังโฆสิตาราม  เป็นพระสงฆ์ที่มีชื่อเสียงโด่งดังที่สุดในกรุงสยาม ไม่มีใครเทียบเท่า  มีผู้เขียนประวัติของท่านไว้หลายครั้ง พิมพ์แพร่หลายไปมากแล้ว ต่างคนต่างเขียนไปคนละแนว  บางท่านก็เขียนไปในเชิงนวนิยาย ว่าท่านเป็นราชบุตรลับของเจ้าพระยาจักรี เมื่อสมัยไปรบพม่าทางเหนือ  ซึ่งนักพงศาวดารยอมรับไม่ได้  เพราะสมเด็จท่านเกิดในสมัยรัชกาลที่ ๑  เมื่อวันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ. ๒๓๓๑  สมัยเมื่อพระพุทธยอดฟ้าฯ ท่านไปเป็นแม่ทัพรบอแซหวุ่นกี้นั้น เป็นปีพ.ศ. ๒๓๑๘  ในสมัยกรุงธนบุรี   อีก ๒๓ ปีต่อมาสมเด็จท่านจึงเกิด  ท่านจะเป็นราชบุตรของเจ้าพระยาจักรี หรือพระพุทธยอดฟ้าไม่ได้เลย

ที่เกิดสับสนกัน ถึงแก่สมมุติเอาว่าท่านมีเชื้อสายเจ้านายในราชวงศ์จักรี เพราะกรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ท่านใช้ราชาศัพท์เมื่อสมเด็จพระพุฒาจารย์โตดับขันธ์ว่า  สมเด็จพระพุฒาจารย์โต สิ้นชีพิตักษัย   คำราชาศัพท์ว่า สิ้นชีพิตักษัย ใช้กับหม่อมเจ้า ทำให้คนเข้าใจผิดว่าท่านต้องเป็นชั้นหม่อมเจ้า  อันที่จริงพระราชาคณะชั้นสมเด็จ ท่านเทียบเท่าชั้นหม่อมเจ้า  กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์  ท่านจึงใช้ราชาศัพท์ว่า สิ้นชีพิตักษัย

ในการเขียนเรื่องสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) คราวนี้  จึงเขียนแต่เรื่องที่น่าเชื่อถือเท่านั้น และได้เพิ่มเรื่องบางเรื่องที่ไม่มีคนเขียนถึงไว้ด้วย คือ

๑. สุภาษิตสอนเด็ก ที่ท่านแต่งขึ้นในสมัยเป็นพระราชาคณะที่พระเทพกวี  ท่านจึงแต่งสุภาษิตคำกลอนขึ้นเพื่อให้สมกับสมณศักดิ์ของท่าน  แต่เรื่องนี้ไม่มีคนเขียนถึง จึงนำมาเขียนไว้  และนำเอาสุภาษิตคำกลอนสำนวนของท่านมาลงไว้ในหนังสือนี้ เพื่อให้ประวัติของท่านสมบูรณ์ขึ้น

๒. พระเครื่องสมเด็จมณีรัตน์ *(ข้อมูลไม่เผยแพร่ทางอินเตอร์เน็ทตามหมายเหตุด้านล่าง)                                                    

                                                                                 

เทพ  สุนทรศารทูล 

(หมายเหตุผู้ทำบล็อก : 

เนื่องจากข้อมูลเกี่ยวพระเครื่องสมเด็จ ทั้งการสร้างและรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับองค์พระทุกรุ่น  อาจถูกนำไปใช้โดยไม่สุจริต และมิชอบด้วยเจตนารมณ์ของท่านผู้เขียน ที่ต้องการบอกกล่าวข้อมูลไว้เพื่อการศึกษาเท่านั้น  

จึงขอเว้นการเผยแพร่ข้อมูลทางอินเตอร์เน็ทในส่วนที่เกี่ยวกับเรื่องพระเครื่องสมเด็จทุกรุ่นที่เคยลงในหนังสือไว้ ...โดยผู้สนใจศึกษาจริง สามารถค้นคว้าอ่านได้จากหนังสือเล่มต้นฉบับสมบูรณ์ ที่หอสมุดแห่งชาติต่อไป)